Klucze – rodzaje i zastosowanie

Biorąc pod uwagę to, jak wiele prac można nimi wykonać, nie powinno dziwić, że istnieje tak wiele rodzajów kluczy. Wyposażasz swój przydomowy warsztat w podstawowe narzędzia ręczne do drobnych napraw i remontów? A może kompletujesz sprzęt do profesjonalnych zastosowań? Zobacz, jakie klucze do warsztatu warto wybrać, w zależności od tego, do czego zamierzasz ich używać. Oto kompletny przewodnik po rodzajach kluczy warsztatowych.

Z tego wpisu dowiesz się:

• jakie są rodzaje kluczy płaskich, oczkowych i nastawnych,
• jakie klucze nasadowe masz do wyboru,
• do czego przydają się różne rodzaje imbusów,
• z jakich kluczy hydraulicznych możesz skorzystać przy naprawach,
• jakie produkty sprawdzają się w warsztacie samochodowym.

Niezbędne w każdym domu – poznaj rodzaje kluczy płaskich, oczkowych i nastawnych

Wśród rodzajów kluczy do śrub i nakrętek o sześciokątnych łbach nie może zabraknąć przede wszystkim kluczy płaskich. To podstawowe narzędzie posłuży Ci do wielu drobnych prac naprawczych i montażowych, więc warto je mieć w podręcznej skrzynce. Zazwyczaj występuje w wariancie dwustronnym – po obu stronach narzędzia znajduje się inny rozmiar – choć spotkasz się też z jednostronnymi modelami.

Rozmiary kluczy płaskich odnoszą się do odległości pomiędzy ich szczękami. Są podawane w skali metrycznej i/lub calowej. Do najczęściej używanych należą klucze: M8, M10 i M15.

Jednym z rodzajów kluczy płaskich są klucze oczkowe. W tym przypadku końcówka cechuje się zamkniętym, okrągłym kształtem i dwunastokątnym profilem. Taka konstrukcja osiada stabilnie na śrubie i przeciwdziała ześlizgiwaniu się z niej, co przy pewnym nacisku mogłoby prowadzić do wyrobienia jej łba.

Specyficzną podgrupę stanowią też rodzaje kluczy nastawnych, które co prawda są płaskie, jednak cechują się mocnym chwytem i inną konstrukcją szczęk. Są one regulowane, a tym samym mogą zostać łatwo dopasowane do nakrętek i śrub w różnych rozmiarach.

Wśród kluczy z tej grupy warto rozróżnić warianty, takie jak:

• klucze płaskie odgięte,
• klucze oczkowe odgięte,
• klucze płasko-oczkowe,
• klucze płasko-oczkowe z grzechotką.

Odgięcie ułatwia poruszanie narzędziem w trudno dostępnych miejscach o ograniczonej swobodzie ruchów. Obecność grzechotki sprawia natomiast, że nie trzeba zdejmować klucza, gdy skończy się miejsce do manewrowania nim lub po wykonaniu pełnego obrotu. Przekłada się to na wysoki komfort pracy i przyspieszenie jej wykonania. Klucze płasko-oczkowe będą dobrym wyborem, jeśli zastanawiasz się, jaki klucz do butli gazowej ułatwi jej wymianę.

Rodzaje kluczy nasadowych – przegląd

W skrzynce z narzędziami należącej do majsterkowicza, który lubi samodzielnie przeprowadzać drobne naprawy i udoskonalenia w domu, nie może zabraknąć kluczy nasadowych. Odznaczają się one charakterystyczną budową, na którą składają się 3 główne elementy:

• trzpień,
• nasadka sześcio- lub dwunastokątna,
• pokrętło do nasadek. 

Trzpień i pokrętło stanowią całość, podczas gdy nasadki można dowolnie zmieniać w zależności od potrzeb. To właśnie do tego sprowadza się wyjątkowość tego narzędzia ręcznego. Jeden produkt sprawdzi się w nieskończonej liczbie zastosowań – wystarczy tylko wymienić nasadkę na inną z zestawu, która będzie pasować do rozmiaru danej śruby.

Zróżnicowanie w tej kategorii wprowadzają nie tylko nasadki, ale także trzpienie, które występują w różnych wariantach. Do wyboru masz m.in. takie o kształcie sztorcowym, fajkowym i litery T. Te pierwsze stanowią klasyczną formę tego narzędzia o uniwersalnym zastosowaniu. Klucze nasadowe fajkowe mają wygięty kształt, który ułatwia manewrowanie nimi w miejscach o utrudnionym dostępie. Narzędzia w kształcie litery T sprawdzą się w wąskich otworach, do których nie ma innego dostępu. Jako że uchwyt znajduje się na zewnątrz, można nim swobodnie obracać.

Do czego przydają się różne rodzaje kluczy imbusowych?

Imbusy łatwo rozpoznać już na pierwszy rzut oka, bo cechują się charakterystycznym kształtem przypominającym literę L oraz sześciokątnym przekrojem. Są przeznaczone do wkręcania i wykręcania śrub z sześciokątnym łbem – także wtedy, gdy są pozbawione łba lub mają średnicę niemal taką samą jak średnica gwintu.

Niektóre rodzaje kluczy imbusowych są dołączane do paczek mebli przeznaczonych do samodzielnego montażu. Zazwyczaj są to jednak małe rozmiary, których nie wykorzystasz do niczego innego tylko do skręcania szafek i innych drobnych przedmiotów. Warto jednak zaopatrzyć się w solidny zestaw imbusów, które przydadzą się w wielu innych zastosowaniach, m.in. do precyzyjnych prac z udziałem niewielkich elementów. To także dobry wybór, jeśli zastanawiasz się, jaki klucz do regulacji okien warto wybrać czy jaki klucz do roweru sprawdzi się najlepiej przy drobnych naprawach.

Klucze imbusowe występują w wariantach różniących się od siebie końcówkami. Do najczęściej używanych należą:

• klucze imbusowe HEX – klasyczny imbus do śrub z sześciokątnym gniazdem,
• klucze imbusowe z kulką – jedno z ramion jest zakończone kulką, dzięki czemu wygina się pod pewnym kątem i ułatwia pracę w miejscach o utrudnionym dostępie,
• klucze imbusowe TORX –  ich wyróżnikiem jest końcówka przypominająca sześcioramienną gwiazdę. Pod względem budowy masz do wyboru dwa rodzaje kluczy TORX: nasadowe i trzpieniowe. Pierwsze z nich sprawdzają się w przypadku nakładek, na które mogą zostać wygodnie nałożone. Trzpieniowe są używane do odkręcania i przykręcania śrub z nacięciami.

Gdzie znajdują zastosowanie tego typu narzędzie? Jeśli zastanawiasz się, jaki klucz do garażu warto wybrać, o ile lubisz samodzielnie przeprowadzać drobne naprawy samochodu, to odpowiedź stanowią właśnie klucze imbusowe. Posłużysz się nimi również przy naprawie niektórych sprzętów elektronicznych, a także przy wielu drobnych pracach hydraulicznych.

Praktyczne klucze hydrauliczne – rodzaje i zastosowanie

O ile wyżej wymienione rodzaje kluczy doskonale odnajdują się jako wsparcie dla majsterkowicza-amatora, o tyle narzędzia z tej grupy mogą cechować się również bardziej profesjonalnym i specjalistycznym charakterem. Do takich zaliczają się chociażby różne rodzaje kluczy hydraulicznych, które przydadzą się podczas wykonywania prac naprawczo-montażowych w zakresie instalacji wodnych i sanitarnych. Do tej grupy można zaliczyć m.in.:

• klucz do rur typu żaba – składa się z długiej rękojeści i rowkowych szczęk. Jego atutem jest to, że pozwala na jednoczesną regulację rozstawu szczęk oraz ich zaciskanie,
• klucz szwedzki – regulacji szczęk dokonuje się za pomocą pokrętła ślimakowego tak, aby pasowały do śrub i nakrętek o różnej średnicy,
• klucz francuski – jest to specyficzny rodzaj klucza nastawnego, którego wygląd zewnętrzny przypomina młotek. Jego obustronne szczęki podlegają regulacji i umożliwiają dokręcanie oraz odkręcanie śrub czy nakrętek o dużej średnicy, jak również tych cechujących się walcowatym kształtem. Okaże się doskonałym wyborem, jeśli chcesz sprawdzić, jaki klucz do baterii ściennej ułatwi Ci jej montaż lub wymianę,
• klucz hakowy – jego głowica przyjmuje kształt haka, dzięki czemu ułatwia manewrowanie w ciasnych miejscach, np. pod wanną czy brodzikiem. Umożliwi Ci również pracę z uszkodzonymi i zapieczonymi śrubami,
• klucz do rur typu S – ma regulowany rozstaw szczęk i nadaje się do odkręcania oraz zakręcania śrub, kształtek, nakrętek i rur.

Jakie klucze do warsztatu samochodowego? Rodzaje kluczy dynamometrycznych i innych

W kontekście prac przy samochodach najbardziej znane są bez wątpienia klucze dynamometryczne, które służą do dokręcania śrub (np. przy kołach) ze ściśle określonym momentem obrotowym. Przekłada się na precyzyjną pracę, a także na bezpieczeństwo użytkowania samochodu. W takim przypadku istnieje bowiem niskie ryzyko przekręcenia lub uszkodzenia śruby.

W warsztacie samochodowym przydadzą się też inne narzędzia z tej grupy. Zobacz, co sprawdzi się w naprawach, które są często wykonywane na własną rękę.

• Jaki klucz do akumulatora? W tym przypadku najlepszym wyborem okaże się klucz płaski lub klucz nasadowy ze specjalną przedłużką. Dzięki niej bez problemu sięgniesz do podstawy akumulatora, gdzie zazwyczaj znajduje się śruba mocująca ten element.
• Jaki klucz do kół? Do ich dokręcania najlepiej użyć wyżej wspomnianego klucza dynamometrycznego, który umożliwia kontrolowanie momentu obrotowego.
• Jaki klucz do świec zapłonowych? Tu również najlepiej sprawdzi się klucz dynamometryczny. 
• Jaki klucz do filtra oleju? Dobrym wyborem okaże się klucz nasadowy albo profesjonalny klucz trójramienny.
• Jaki klucz do silnika? W przypadku tego elementu liczy się precyzja, więc warto sięgnąć po klucz dynamometryczny.

Warto mieć na uwadze to, że wszystkie klucze wymienione w tym artykule są dostępne w wielu wariantach rozmiarowych. Wyposażając swój prywatny warsztat, możesz kupować pojedyncze sztuki, z których najczęściej korzystasz, albo kompletne zestawy, w przypadku których będziesz mieć do dyspozycji wiele narzędzi do różnych prac.