Jakie są rodzaje oprawek żarówek?

Oprawa żarówki odgrywa istotną rolę w systemie oświetleniowym, gdyż to dzięki niej źródło światła zyskuje dostęp do instalacji elektrycznej i zostaje zamontowane w stabilny sposób. Rynek oświetleniowy zapewnia szeroki wybór żarówek i diod LED, a także równie bogatą ofertę odpowiadających im gniazd i gwintów. Poznaj najczęściej spotykane rodzaje oprawek do żarówek, a dokonasz trafnego wyboru.

Z tego wpisu dowiesz się:

• czym jest oprawa żarówki,
• jakie są rodzaj trzonków w oprawkach do żarówki,
• jaka może być średnica liczba podłączeń w tego typu elementach,
• kiedy przyda się oprawka żarówki z przewodem, a kiedy bez niego,
• jakie są najpopularniejsze modele.

Podstawowa nomenklatura – gwint, gniazdo a oprawka żarówki

Choć cechuje się tak prostą budową, oprawka do żarówki może sprawiać pewne trudności w kontekście nazewnictwa. Pod tą nazwą kryje się bowiem urządzenie służące do połączenia lampy z instalacją. W dużym uproszczeniu jest to zatem to miejsce, w którym znajduje się żarówka. W zależności od konstrukcji oprawa może być wyposażona w gwint (na wkręcane źródła światła) lub gniazdo (źródła światła montowane na wcisk).

Przyglądając się ofercie oprawek do żarówek, nietrudno zauważyć, że do ich klasyfikacji służy ciąg liter i cyfr, na który składają się zwykle dwa elementy:

1. rodzaj oprawki – oznacza rodzaj gwintu, np. E (gwint typu Edison) lub G (proste złącze na wcisk),
2. średnica oprawki – powinna odpowiadać średnicy trzonka żarówki, np. 10 mm lub 27 mm.

Warto wiedzieć

W niektórych źródłach światła znajduje się dodatkowe, trzecie oznaczenie w postaci małej litery. Odnosi się ono do liczby złączy.

Takie same oznaczenia znajdują się także na samych żarówkach, co ułatwia ich dopasowanie.

Jakie są rodzaj trzonków w oprawkach do żarówki?

Jeśli wziąć pod uwagę rodzaj trzonka, możesz spotkać się z następującymi wariantami:

• E – gwint Edisona,
• B/BA – gniazdo bagnetowe (typu Swan),
• C – złącze na wcisk, które znajduje zastosowanie w okrągłych świetlówkach,
• G – proste złącze na wcisk,
• GX – złącze na wcisk z dodatkowym wzmocnieniem,
• GU – złącze dla żarówek z zabezpieczeniem przed tylną emisją ciepła,
• GZ – złącze dla żarówek z wysoką tylną emisją ciepła,
• R – prosty trzonek dla żarówek liniowych dwutrzonkowych,
• RX – trzonek dla żarówek liniowych dwutrzonkowych z dodatkowym wzmocnieniem,
• Fa – trzonek dla żarówek liniowych ze złączem męskim.

Średnica oprawki i liczba podłączeń – przegląd dostępnych możliwości

Średnica oprawki odpowiada średnicy trzonka żarówki. Niektóre źródła światła występują w wielu wariantach, czyli jednocześnie z małym i dużym gwintem. Dobrym przykładem jest chociażby oprawa E, która występuje zarówno jako E14, jak i jako E27 lub E40. To samo dotyczy oprawki G (od G9 do G24). Jeśli chcesz mieć stuprocentową pewność, że źródło światła będzie pasować do oprawy, nie wystarczy Ci zatem sama informacja o rodzaju trzonka. Musisz też znać jego średnicę.

Istotnym parametrem przy wyborze oprawki jest także liczba styków, która informuje o tym, ile złączy ma dany model. Do wyboru są tu w zasadzie trzy opcje:

1. s – trzonek z jednym złączem,
2. d – trzonek z dwoma złączami,
3. q – trzonek z czterema złączami.

Kiedy przyda się oprawka żarówki z przewodem, a kiedy bez niego?

Nie da się ukryć, że oprawka do żarówki z kablem funkcjonuje głównie jako oświetlenie remontowe, umożliwiające montaż źródła światła w miejscu, w którym nie ma jeszcze lamp. Choć doskonale sprawdza się w takim obszarze zastosowania, warto też rozważyć wybór tego rozwiązania do wnętrz o charakterze mieszkalnym.

Sięgając po oprawkę żarówki z przewodem, stworzysz własny system oświetlenia, który może okazać się perfekcyjnym dodatkiem do aranżacji utrzymanych w loftowym klimacie. Za świetny przykład może tu posłużyć chociażby nowoczesna lampa typu pająk składająca się z długich przewodów, które są fantazyjnie upięte pod sufitem na haczykach.

Jeśli dysponujesz własnym przewodem, możesz wybrać wariant bez kabla. Pamiętaj tylko, że montaż takiej oprawki wymaga podstawowej wiedzy z zakresu elektryki, gdyż musisz samodzielnie połączyć przewody z zachowaniem zasad bezpieczeństwa.

Oprawka żarówki E27 i inne popularne warianty

Wybór rodzajów oprawek do żarówek jest bogaty i sprowadza się do kilkudziesięciu opcji. W praktyce w pomieszczeniach o przeznaczeniu mieszkalnym stosuje się najczęściej tylko kilka z nich. Jednym z najpowszechniejszych rozwiązań jest bez wątpienia oprawka do żarówki E27 (z mocowaniem lub bez niego), która jest potocznie nazywana „dużym gwintem”. Takie rozwiązanie cechuje się uniwersalnym charakterem, gdyż pasuje do różnych typów lamp (plafony, sufitowe i podłogowe) i do różnych żarówek (tradycyjnych, energooszczędnych i LED-owych). 

Dużą popularnością cieszy się także oprawka do żarówki E14, która jest znana jako „mały gwint”. Najczęściej stosuje się ją w małych lampach stołowych lub stojących, jak również w plafonach. Jest przeznaczona do małych żarówek świecowych lub kulowych z wkręcanym gwintem. Taką oprawę można połączyć z tymi samymi typami żarówek co w przypadku modelu E27.

Nie można też zapomnieć o oprawce żarówki GU10. W tym przypadku nie zobaczysz gwintu, a gniazdo, które jest kompatybilne z żarówkami wyposażonymi w dwa bolce o rozstawie 10 mm. Montaż odbywa się na wtyk i zakłada przekręcenie źródła światła w gnieździe o 90°. Z takim rozwiązaniem spotkasz się głównie w oprawach pod- i natynkowych, jak również w niewielkich lampach stołowych.