Jakie są rodzaje młotków i jakie mają zastosowanie?

Ślusarski, ciesielski, a może uniwersalny? Różne rodzaje młotków są przeznaczone do prac o nieco odmiennym charakterze, stąd wybór narzędzia nie powinien być przypadkowy. Jeśli szukasz młotka i nie wiesz, na jaki się zdecydować, w tym poradniku znajdziesz wszelkie niezbędne informacje. Poznaj najważniejsze rodzaje młotków i sprawdź, do czego możesz je wykorzystywać.

Z tego wpisu dowiesz się:

• z czego składają się i do czego stosowane są młotki,
• jakie są najpopularniejsze i mniej znane rodzaje młotków,
• na co zwrócić uwagę przy wyborze narzędzia.

Jak są zbudowane i do czego mogą służyć młotki?

Młotki to narzędzia ręczne o prostej konstrukcji, na którą składają się główka (obuch) i trzonek (uchwyt). Główka standardowego młotka najczęściej ma kształt przypominający prostopadłościan i jest wykonana ze stali, natomiast trzonek – z twardego drewna. Nie jest to jednak regułą, o czym więcej przeczytasz w dalszej części artykułu.

Do czego możesz wykorzystywać młotki? Do rozdrabniania i rozbijania struktur materiałów, łączenia części (np. wbijania gwoździ) oraz wzmacniania spójności komponentów poprzez dobijanie, wyrównywanie i dopasowywanie różnych elementów (np. klinów czy kostki brukowej). Zasada działania młotków jest bardzo prosta – bazuje na nagromadzonej energii kinetycznej, która na skutek zamachu i uderzenia jest przekazywana na obrabiany element. Za sprawą nieskomplikowanej budowy młotki odznaczają się wysoką wytrzymałością. Dzięki temu mogą służyć w domu lub warsztacie przez kilkanaście lat bez znaczącej utraty właściwości i uszczerbku na funkcjonalności.

Najpopularniejsze rodzaje młotków

Choć budowa młotka zasadniczo nie uległa zmianie od wielu lat, oprócz tradycyjnego wariantu w powszechnym zastosowaniu znajdują się także inne jego odmiany. Jakie są najpopularniejsze rodzaje młotków?

Młotki ślusarskie

Młotki ślusarskie służą przede wszystkim do wbijania gwoździ oraz podbijania innych narzędzi (np. dłuta), ale sprawdzają się także przy pracach blacharskich. Główka młotka ślusarskiego z jednej strony ma przekrój kwadratu, a z drugiej – kształt zaokrąglonego klina.

Młotki ciesielskie

Młotki ciesielskie wykorzystuje się zarówno do wbijania, jak i wyciągania gwoździ. Umożliwia to specjalna konstrukcja główki, która z jednej strony zakończona jest tzw. pazurami lub zębami. Taka budowa pozwala również na podważanie i przyciąganie desek lub skuwanie elementów. Mają trzonek drewniany lub z tworzywa sztucznego oraz główkę wykonaną ze stali hartowanej, która może być dodatkowo wyposażona w magnes. Młotki ciesielskie mogą być wykorzystywane także jako młotki dekarskie.

Młotki blacharskie

Świetnie sprawdzają się do modelowania powierzchni wykonanych z metalu. Młotki blacharskie znajdują zastosowanie przy pracach polegających na prostowaniu, wygładzaniu, gięciu i formowaniu blachy, a ponadto doskonale współdziałają z dłutami, nitami czy punktakami. Z tego powodu są chętnie wykorzystywane m.in. w warsztatach samochodowych świadczących usługi blacharskie. Główki w młotkach blacharskich najczęściej mają płaskie zakończenie z jednej strony i półokrągłe z drugiej. Mogą być wykonane ze stali, drewna, twardej gumy lub tworzywa sztucznego.

Młotki brukarskie

Przystosowane do podbijania kostki brukowej, krawężników i płyt chodnikowych. Cechą charakterystyczną młotków brukarskich jest duży obuch wykonany z twardej gumy lub wyposażony w gumowe nakładki – w związku z czym określa się je także jako młotki gumowe. Specjalna konstrukcja oraz materiał główki pozwalają na równomierne rozłożenie energii uderzenia nawet na sporej powierzchni bez ryzyka jej uszkodzenia. Niektóre modele młotków brukarskich mają wymienne gumowe wkładki, co umożliwia ich dostosowanie do rodzaju wykonywanej pracy.

Młotki murarskie

Jak sama nazwa wskazuje, są wykorzystywane najczęściej do prac murarskich. W porównaniu z uniwersalnymi modelami młotki murarskie mają większe gabaryty oraz długi, stalowy obuch zakończony z jednej strony płaskim ostrzem. Ten typ młotków nadaje się przede wszystkim do kruszenia materiałów, zbijania tynku czy łamania cegieł, ale sprawdzi się również do przybijania elementów.

Inne rodzaje młotków, które warto znać

Mimo że największą popularnością cieszą się młotki przeznaczone do prac budowlanych i remontowych, na rynku dostępne są też mniej znane rodzaje młotków, spełniające potrzeby specjalistów z innych gałęzi przemysłu. Są to:

• młotki szewskie – służące do wbijania gwoździ w miękkie powierzchnie (np. skórę), co umożliwia wypukłe zakończenie jednej strony główki. Na drugim końcu obucha znajdują się tzw. łapki, które pozwalają na wyciąganie gwoździ;
• młotki spawalnicze – stosowane do usuwania żużlu (tzw. szlaki), który jest produktem odpadowym powstającym podczas spawania. Młotki spawalnicze są wykonane ze stali, mają niewielką masę i smukły, ostro zakończony obuch;
• młotki rzeźbiarskie – sprawdzają się jako podbijaki do dłut rzeźbiarskich. Główka młotka najczęściej wykonana jest z drewna i ma kształt walca. Niewielka masa i odpowiednie wyważenie powoduje, że młotki rzeźbiarskie zapewniają wysoką precyzję podczas pracy;

młotokliny – stanowią połączenie młota z siekierą. Mają długi trzonek i ostry obuch, który umożliwia wbijanie w pieńki drewna i rozrywanie ich wzdłuż słojów.

Jaki młotek wybrać i czym się kierować przy zakupie?

Duża różnorodność młotków może utrudniać wybór tego odpowiedniego modelu – jednak tylko pozornie, ponieważ zasada jest w tym przypadku bardzo prosta. Młotek dobieraj przede wszystkim do charakteru prac, jakie zamierzasz zrealizować. Istotne są także parametry techniczne konkretnego modelu, takie jak waga młotka oraz materiał wykonania uchwytu i główki.

Porada eksperta

By zapewnić sobie optymalny komfort pracy, dobrym wyborem jest młotek z trzonkiem wyposażonym w powłokę antypoślizgową, która zwiększa pewność chwytu. Ważnym kryterium jest też wyważenie narzędzia i zastosowanie elementów, które redukują drgania i wibracje.

Jeśli szukasz młotka do podstawowych napraw w warunkach domowych, możesz zdecydować się na tradycyjny młotek uniwersalny ze stalową, ściętą z jednej strony główką oraz trzonkiem z drewna lub tworzywa sztucznego. Niezależnie od tego, jakiego rodzaju młotka szukasz, przed zakupem zwróć również uwagę na jakość wykonania narzędzia, trwałość materiałów, stabilność łączenia elementów oraz ergonomiczne dopasowanie.

Młotki znajdują zastosowanie zarówno w wielu zakładach pracy, jak i przy codziennych domowych naprawach. Wybór modelu o odpowiednim przeznaczeniu i wykonanego z wysokogatunkowych surowców zapewni Ci komfortową, sprawną, a przede wszystkim bezpieczną pracę.