Czym są wiertła HSS i do czego służą?

Każda powierzchnia cechuje się innym stopniem twardości, a tym samym – wymaga innego podejścia do kwestii obróbki. Gdy w grę wchodzi metal, zastosowanie znajdują wiertła HSS. Zobacz, czym się cechują i jakie rodzaje masz do wyboru.

Z tego wpisu dowiesz się:

• co to są wiertła HSS,
• jaki jest ich zakres zastosowania,
• jakie rodzaje wierteł HSS masz do wyboru.

Wiertła HSS – co to znaczy?

HSS to skrót od angielskiego zwrotu High Speed Steel, który oznacza „szybkotnącą stal”. Tego typu narzędzia przechodzą specyficzny proces produkcyjny zakładający rozgrzanie materiału do 1000°C i więcej, formowanie go na gorąco, a następnie błyskawiczne hartowanie. To właśnie temu wiertła zawdzięcza swoją ponadprzeciętną twardość, która sprawdza się przy obróbce metalu, nawet wtedy, gdy w grę wchodzą szczególnie wysokie temperatury towarzyszące wierceniu w tym materiale.

Wszystko to przekłada się na unikalne właściwości wierteł HSS, do których zaliczają się m.in.:

• możliwość użytkowania w środowisku do ok.600°C,
• ponadprzeciętna odporność na pękanie w kontakcie ze stalą zwykłą i nierdzewną,
• wysoka odporność na ścieranie i naprężenia skrętne,
• możliwość uzyskania dużej prędkości skrawania,
• duża tolerancja wymiarowa,
• stosunkowo przystępna cena.

Wytrzymałe wiertła HSS – do czego je zastosujesz?

Wyżej wspomniane właściwości determinują zakres zastosowania wierteł HSS. Twardość i niewrażliwość na wysokie temperatury sprawiają, że elementy te świetnie radzą sobie z wykonywaniem otworów w całej gamie metali – od tych miękkich po wyjątkowo twarde.

Narzędzia te okazują się też bardzo skuteczne pod względem kompensowania sił poprzecznych i innych naprężeń. Tym samym warto po nie sięgnąć, gdy chcesz uniknąć mocnego drgania materiału podczas obróbki, jak również jego przypadkowego wygięcia podczas pracy.

Wybierając wiertło HSS do konkretnego zastosowania, rozważ dobranie odpowiedniego kąta wierzchołkowego. Wiertła z kątem 118° są dobrym rozwiązaniem, jeśli często pracujesz z miękkimi metalami. Kąt 135° warto zaś zastosować wtedy, gdy zamierzasz wiercić w twardym metalu.   

Wszechstronny rodzaj HSS – wiertła w kilku wariantach do wyboru

Jak widać, wiertła do metalu HSS cechują się szerokim wachlarzem potencjalnych zastosowań. Nie powinno zatem dziwić, że występują w wielu wariantach do wyboru, jeśli wziąć pod uwagę ich geometrię. Zapoznaj się z dostępnymi opcjami, aby wybrać właściwą!

Wiertła HSS-N

Typ N to podstawowa forma wiertła, która cechuje się klasyczną spiralą. Oznacza to, że jest ona standardowej twardości i nadaje się przede wszystkim do stali budowlanej, metali nieżelaznych i żeliwa. Uważaj, aby nie wiercić takim narzędziem w miękkich materiałach.

Wiertła HSS-H

Oznaczenie H odnosi się do wydłużonej spirali wiertła. Taka konstrukcja narzędzia okazuje się niezwykle skuteczna w przypadku podłoża twardego lub ciągliwo-twardego, jak również takiego, w którego obróbce powstają drobne i kruche wióry. W tę definicję wpisują się chociażby stal, pleksiglas czy laminowane tworzywo sztuczne.

Wiertła HSS-W

Tego typu narzędzie jest wyposażone w stosunkowo wąską spiralę, której specyficzna budowa wykazuje skuteczność w odniesieniu do obróbki miękkich materiałów. Takie wiertło zastosujesz m.in. do ciągliwych tworzyw sztucznych, aluminium, miedzi i innych materiałów, których wiercenie kończy się powstaniem długich wiórów.

Wiertła HSS-R

Jeśli szukasz uniwersalnego narzędzia, rozważ zakup wszechstronnego wiertła HSS-R. Co to znaczy? Elementy o walcowanej powierzchni sprostają zarówno miękkiemu, jak i twardemu materiałowi. Możesz więc nimi wiercić np. w miedzi, brązie i aluminium, ale też w żeliwie ciągnionym czy staliwie.

Wiertła HSS-G

Zależy Ci na ponadprzeciętnej precyzji pracy? Postaw na wiertła HSS-G. Litera G odnosi się do tego, że ich powierzchnia jest szlifowana i odznacza się połyskiem. Brak drobnych nierówności oznacza równomierne odprowadzania wiórów i możliwość używania w narzędziach, które wymagają samocentrujących elementów.

Wiertła HSS-E

Wiertła HSS typu E wykazują żaroodporność, co sprawia, że mogą być stosowane do obróbki szczególnie twardych materiałów, czemu może towarzyszyć powstanie wysokiej temperatury w miejscu wiercenia. Takim narzędziem możesz wiercić np. w stali nierdzewnej, nie martwiąc się przedwczesnym złamaniem czy stępieniem.

Specjalne warianty wierteł HSS

HSS to stal wysokostopowa, która może zawierać różne dodatki. Jeśli chodzi o wiertła do metalu, w takim zastosowaniu najlepiej sprawdzają się dwa stopy:

• stal + kobalt – tzw. wiertła HSS-Co. Doskonałe rozwiązanie, jeśli szukasz czegoś do obróbki spieków żelaza czy stali w różnych odsłonach, np. nierdzewnej lub węglowej,
• stal + tytan – tzw. wiertła HSS-Ti. Dodatek tytanu sprawia, że narzędzia nadają się do szczególnie trudnych zadań, np. do wiercenia w żeliwie ciągnionym czy w utwardzonym brązie.

Dodatkowo wiertła wykonane ze stali szybkotnącej mogą występować z opcjonalną powłoką, która również nie pozostanie bez wpływu na ich właściwości. Otoczka z azotku tytanu może usprawnić pracę ze stalą i nieżelaznymi metalami. Pokrycie powierzchni azotkiem tytanu aluminium jest w stanie podnieść orientacyjną temperaturę pracy nawet do ok. 900°C. Z kolei wiertło powleczone węgloazotkiem tytanu może wykazywać wyższą niż standardowo odporność na zużycie, nawet przy pracy z metalami o podwyższonej twardości.