Kask i czapka ochronna – sprawdź, co mówią przepisy
Środki ochrony indywidualnej podnoszą poziom bezpieczeństwa podczas pracy w trudnych warunkach i zabezpieczają pracowników przed groźnymi w skutkach wypadkami. Do tej grupy zaliczają się m.in. akcesoria do ochrony głowy, w tym kask ochronny BHP i czapka uderzeniowa. Zobacz, co warto o nich wiedzieć – z myślą o własnym poczuciu bezpieczeństwa i konieczności dostosowania się do obowiązujących przepisów.
Z tego wpisu dowiesz się:
-
kiedy trzeba mieć kask ochronny, a kiedy czapkę uderzeniową,
-
jaki kolor akcesorium wybrać,
-
jak sprawdzić, czy wciąż nadaje się do użytku.
Kiedy noszenie kasku ochronnego BHP jest obowiązkiem pracownika?
Polskie prawo określa sytuacje, w których wymagane jest noszenie konkretnych środków ochrony indywidualnej. Jak wynika z Rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 listopada 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy*, należy stosować zabezpieczenie głowy, gdy w miejscu pracy występuje przynajmniej jedno z poniższych zagrożeń:
-
spadające przedmioty, zderzenie z przeszkodą lub strumienie pod wysokim ciśnieniem,
-
poślizgnięcie,
-
upadek z wysokości,
-
statyczny ucisk na głowę,
-
otarcia, ukłucia, ugryzienia, cięcia, zaciśnięcia, ukąszenia, przekłucia lub przebicia,
-
utknięcie, zaplątanie lub pochwycenie,
-
wysoka/niska temperatura lub ogień,
-
porażenie prądem,
-
promieniowanie jonizujące/niejonizujące,
-
zagrożenie chemiczne cząstkami stałymi/ciekłymi w formie aerozolu, płynu, gazu i pary,
-
zagrożenie biologiczne w formie płynu.
Oznacza to, że kask znajduje zastosowanie nie tylko na placu budowy, magazynie czy w zakładzie przemysłowym. W zależności od specyfiki danej firmy może się to okazać konieczne także w przypadku takich branż, jak leśna, spożywcza czy zdrowotna.
Zobacz również: Praca na drabinie – przepisy BHP i praktyczne porady
Czapka ochronna zamiast kasku – przepisy i regulacje
Kask ochronny dobrze spełnia swoją funkcję, o ile jego konstrukcja jest dopasowana do rodzaju pracy i potencjalnych zagrożeń. Trzeba jednak mieć na uwadze to, że jego noszenie wiąże się z pewnym dyskomfortem – stąd czasem można go zastąpić wygodniejszym środkiem ochrony indywidualnej: czapką przeciwuderzeniową.
Jest to dopuszczalne tylko w określonych sytuacjach, a w szczególności, gdy praca odbywa się w zamkniętym pomieszczeniu, a zagrożenia sprowadzają się głównie do ryzyka uderzenia w coś głową. Wykorzystasz ją zatem podczas drobnych prac magazynowych, porządkowych i montażowych – o niskim poziomie ryzyka. Jeśli jednak występuje możliwość upadku albo uderzenia w głowę spadającym przedmiotem, nie obędzie się już bez kasku z solidną skorupą.
Znaczenie kolorów kasków ochronnych – jak wybrać właściwy?
Kaski występują w różnych kolorach. Nie ma żadnych odgórnych norm zobowiązujących do wyboru konkretnego z nich. Zwyczajowo barwy są jednak przypisane do danych ról, co sprzyja organizacji miejsca pracy i łatwemu identyfikowaniu osób odpowiadających za jakieś zadanie.
-
Biały kask – osoby decyzyjne, np. inżynierowie, kierownicy budowy, inspektorzy, inwestorzy, nadzór techniczny.
-
Żółty kask – pracownicy fizyczni bez konkretnej specjalizacji.
-
Niebieski kask – pracownicy o specjalizacji technicznej, w tym elektrycy, monterzy instalacji technicznych, operatorzy urządzeń.
-
Czerwony kask – pracownicy odpowiedzialni za ochronę przeciwpożarową i ratownictwo medyczne, w tym uprawnieni do gaszenia pożarów.
-
Zielony kask – pracownicy służby BHP i odpowiadający za pierwszą pomoc po wystąpieniu jakiegoś wypadku.
-
Pomarańczowy kask – osoby wymagające dodatkowego nadzoru, w tym goście, praktykanci i pracownicy tymczasowi.
-
Czarny kask – osoby o szczególnych uprawnieniach, w tym architekci, inspektorzy nadzoru autorskiego.
Chociaż wybór nieprawidłowego odcienia nie jest pogwałceniem przepisów, może prowadzić do problemów komunikacyjnych i wydłużać czas potrzebny na wykonanie jakiegoś zadania. Trzymanie się ustalonej kolorystyki sprzyja też bezpieczeństwu pracowników, bo w razie potrzeby można błyskawicznie ustalić, kto odpowiada za neutralizację zagrożenia lub usunięcie skutków wypadku.
Czy kask ochronny ma termin ważności?
Mogłoby się wydawać, że kask ochronny spełnia swoją funkcję tak długo, aż nie pojawią się na nim jakieś uszkodzenia mogące wskazywać na naruszenie integralności jego konstrukcji. W praktyce trzeba też pamiętać o tym, że po pewnym czasie ich właściwości mogą słabnąć, stopniowo zapewniając Ci coraz gorszą ochronę. Z tego powodu nie warto tego lekceważyć. Upewniając się, ile ważny jest kask ochronny, możesz złagodzić skutki ewentualnych wypadków, a przede wszystkim zapewnić sobie i pracownikom bezpieczeństwo na wymaganym poziomie.
Jak sprawdzić ważność kasku ochronnego? Przyjrzyj się dokładnie spodowi skorupy. To w tym miejscu znajduje się wytłoczona data produkcji w formacie miesiąc/rok. W większości produktów z tej kategorii deklarowana trwałość wynosi 3–5 lat. Wyjątek stanowią modele klasy premium, w których może to być nawet 10 lat. Sprawdź zalecenia producenta w tym zakresie, a dowiesz się, czy akcesorium wciąż nadaje się do użytku.
Dowiedz się także: Ochrona twarzy i głowy na budowie – przepisy BHP i wybór produktów
Używanie kasku po terminie niesie za sobą poważne konsekwencje, nie tylko w kontekście ewentualnej kary finansowej nałożonej przez inspektora BHP lub PIP po kontroli czy odpowiedzialności karnej, jeśli dojdzie do jakiegoś uszczerbku na zdrowiu u pracownika. Najważniejsze jest to, że stanowi to realne zagrożenie dla zdrowia i życia – dbanie o sprawność środków ochrony indywidualnej jest zatem obowiązkiem, o którym nie można zapominać.
Źródła:
