Co to jest i jak działa poziomica? Te podstawy musisz znać

Niezależnie od tego, czy jesteś zapalonym majsterkowiczem, czy lubisz samodzielnie dokonywać drobnych napraw we własnym domu, potrzebujesz dobrze wyposażonej skrzynki z narzędziami. Ich wybór warto dostosować do konkretnych potrzeb, ale nie może wśród nich zabraknąć także uniwersalnych akcesoriów o szerokim spektrum zastosowań. Dowiedz się, co to jest poziomica i jaką wybrać, aby jak najlepiej spełniała swoją funkcję. 

Z tego wpisu dowiesz się: 

  • do czego służy poziomica, 

  • na co zwrócić uwagę przy jej wyborze, 

  • jak prawidłowo korzystać z tego narzędzia. 

Poziomica – proste narzędzie o ważnej roli 

Poziomica jest narzędziem pomiarowym przeznaczonym do sprawdzania, czy dana powierzchnia jest idealnie równa w pionie lub poziomie. Służy do tego znajdująca się w niej libella wypełniona płynem (najczęściej alkoholem izopropylowym) z pęcherzykiem powietrza. To właśnie jego trzeba obserwować, zwracając uwagę na położenie względem dwóch zaznaczonych linii: 

  • jeśli pęcherzyk znajduje się idealnie pośrodku, podłoże jest równe, 

  • jeśli pęcherzyk jest przesunięty w któryś bok, masz do czynienia z nachyleniem w danym kierunku. 

Jak działa poziomica? 

Za działaniem poziomicy stoi grawitacja, w wyniku której płyn przesuwa się i wypycha pęcherzyk w określoną stronę. Wynika to z tego, że jest on lżejszy od cieczy. To dzięki temu masz natychmiastowe potwierdzenie tego, czy powierzchnia jest równa, czy nierówna – i to w łatwej do zinterpretowania, wizualnej formie. 

Nie bez znaczenia jest też to, że poziomica wskazuje nie tylko pion i poziom, ale też stopień nachylenia – im dalej jest od zaznaczonych na libelli kresek, z tym większym odchyłem masz do czynienia. W dobrych narzędziach precyzja pomiaru może sięgać nawet 0,5–0,3 mm na metr. 

Przeczytaj również: Narzędzia ręczne, których nie może zabraknąć w Twoim domu  

Do czego posłuży Ci poziomica? 

Wszystko to przesądza o tym, że narzędzie cechuje się szerokim zakresem potencjalnych zastosowań w domu i jego otoczeniu. Jej prosta konstrukcja i precyzja działania okażą się nieocenioną korzyścią m.in. podczas: 

  • wieszania różnych rzeczy na ścianach, np. szafek, półek czy obrazów, 

  • układania płytek, boazerii czy innych okładzin na ścianie, 

  • układania paneli, płytek czy parkietu na posadzce, 

  • montażu drzwi, 

  • stawiania ogrodzenia, 

  • układania rynien na budynku, 

  • murowania ścian, 

  • robienia wylewki. 

Jaką poziomicę wybrać do różnych zastosowań? 

Aby poziomica dobrze spełniała swoją funkcję, należy dobrać ją do indywidualnych potrzeb. Możesz kierować się przy tym następującymi kryteriami. 

Rodzaj poziomicy 

Klasyczna, analogowa poziomica to prosta listwa z libellą w postaci płynu z pęcherzykiem powietrza. Cechuje się nieskomplikowaną konstrukcją, ale za to nie wymaga skomplikowanej konserwacji – jest zawsze gotowa do użycia i niezależna od jakiegokolwiek źródła zasilania. 

Alternatywą dla niej mogą być modele cyfrowe i laserowe. W tym pierwszym przypadku klasyczną libellę zastępuje wyświetlacz LCD, z którego wygodnie odczytasz wynik pomiaru z dokładnością nawet do 0,1°. Ułatwi Ci to uzyskanie precyzyjnego wyniku i ułatwi wykonanie pracy, np. za sprawą alarmu informującego o osiągnięciu wskazanej wartości odchylenia. Poziomica laserowa jest urządzeniem rzucającym na powierzchnię laserową linię wskazującą pion lub poziom – nie trzeba więc przykładać do niej listwy. Dodatkowo umożliwia dokonanie pomiaru na dużym obszarze za jednym razem, co zapewnia dużą oszczędność czasu. 

Długość 

Przy analogowej poziomicy długość ma bezpośredni wpływ na dokładność pomiaru. Warto ją zatem dopasować do zadania, które zamierzasz wykonać: 

  • poziomica mająca 20–40 cm sprawdzi się przy wieszaniu na ścianach drobnych elementów oraz przy ustawianiu mebli, 

  • poziomica mająca 60–80 cm jest uniwersalna i posłuży Ci do większości prac montażowo-remontowych we własnym domu, 

  • poziomica mająca 100–200 cm nadaje się do prac na dużym obszarze. 

Dokładność pomiaru 

Przeciętne poziomice ze średniej półki cenowej zapewniają precyzję na poziomie ±1 mm/m. Jeśli zależy Ci na lepszych osiągach w tym zakresie, znajdziesz też profesjonalne narzędzia, w których ten parametr wynosi nawet ±0,3 mm/m.  

Zobacz także: Jakie są rodzaje miar zwijanych i jak wybrać odpowiednią?  

Rodzaj libelli 

W większości poziomic znajduje zastosowanie libella horyzontalna, czyli usytuowana równolegle do dłuższego boku narzędzia. Użyjesz jej przy większości prac domowych wykonywanych w poziomie, np. przy układaniu posadzki czy wieszaniu czegoś na ścianie. 

W niektórych można spotkać się też z libellą wertykalną przydatną wszędzie tam, gdzie trzeba sprawdzić pion. Skorzystasz z niej, m.in. przy stawianiu ogrodzenia, montażu futryn i drzwi, a także murowaniu i tynkowaniu ścian.  

Na uwagę zasługuje również libella kątowa, która występuje w niektórych modelach. Jest ona ułożona pod kątem 45° względem długiego boku narzędzia. Warto ją wybrać, jeśli np. budujesz zadaszenie, robisz schody czy wykonujesz precyzyjne czynności stolarskie. 

Materiał 

Większość klasycznych poziomic, które są dostępne na rynku, to modele aluminiowe. Wyróżniają się niską wagą, a jednocześnie odpornością na korozję i uszkodzenia mechaniczne. W rezultacie dobrze sprawdzają się przy intensywnej eksploatacji. 

Narzędzia z drewna są równie wygodne w użytkowaniu, lecz nieco cięższe. Wymagają też odpowiedniej konserwacji, bo drewnu nie służy np. praca w wilgotnym otoczeniu. Szukając czegoś budżetowego i o ograniczonej dokładności, możesz także sięgnąć po model z tworzywa sztucznego. 

Dodatkowe udogodnienia 

Z myślą o komforcie pracy, możesz rozejrzeć się za narzędziem z dodatkowymi funkcjami, jak np.: 

  • magnes – umożliwia przyczepienie poziomicy do metalowej powierzchni, dzięki czemu zyskujesz swobodę ruchów, 

  • wstrząsoodporna powłoka – wydłuża żywotność elementu i zmniejsza ryzyko rozkalibrowania go na skutek upadku lub uderzenia, 

  • podświetlenie – ułatwia odczytywanie wyniku w słabych warunkach oświetleniowych. 

Jak używać poziomicy, by uzyskać precyzyjny wynik? 

Chociaż jest to tak proste w budowie narzędzie, nietrudno o błąd pomiarowy przy jego używaniu. W jego uniknięciu pomoże Ci jednak wyrobienie sobie dobrych nawyków i trzymanie się ich wtedy, gdy sprawdzasz pion i poziom. 

Dokładność pomiaru zależy w dużej mierze od wyboru poziomicy, więc warto poświęcić temu odpowiednią ilość czasu. Do domowych zastosowań warto mieć ją w dwóch wariantach: krótszym i dłuższym. Zapewni Ci to wygodę użytkowania, ale też precyzję, zwłaszcza przy mierzeniu długich odcinków. 

Poziomica powinna być też czysta przed przystąpieniem do pracy. Pozostałości farby czy taśmy klejącej powodują odchylenie od domu, podobnie jak ziarna piasku czy kurzu, które mogą się do nich przyklejać. Jeśli zależy Ci na dokładnym wyniku, dbaj o czystość narzędzia po każdym użyciu, a także przed rozpoczęciem pomiaru. 

Ważne jest również to, żeby trzymać narzędzie w naturalnej pozycji. Powinno ściśle przylegać do powierzchni, ale nie można go do niej dociskać z pełną siłą. Takie nadmierne naprężenie materiału może prowadzić do przekłamania wyniku. 

Pomiaru poziomicą najlepiej dokonywać dwukrotnie – najpierw z jednej, a później z drugiej strony. Jeśli w obu przypadkach wynik okaże się taki sam, narzędzie jest w pełni sprawne. Ewentualna różnica może z kolei wskazywać na to, że jedna z jego stron ulega skrzywieniu.  

Znajdź inny sklep