Jak działa próbnik napięcia i jak go używać?

Praca przy instalacjach elektrycznych wymaga zastosowania sprzętu pozwalającego na zachowanie bezpieczeństwa. Jednym z takich narzędzi jest próbnik napięcia, wykorzystywany na co dzień m.in. przez zawodowych elektryków. Co należy wiedzieć o próbnikach elektrycznych? Sprawdź!

Z tego wpisu dowiesz się:

• jakie są rodzaje próbników,
• jak działa próbnik napięcia,
• jaki poprawnie używać testera napięcia prądu,
• jakie są ważne parametry próbników elektrycznych.

Rodzaje próbników

W sklepach znajdziesz szereg ręcznych narzędzi elektrycznych do wykonywania pomiarów napięcia. Najprostsze próbniki nie wymagają zasilania, ale do wyboru masz także szereg testerów elektronicznych na baterie. Ogólny podział obejmuje następujące kategorie produktów:

• klasyczne – jednobiegunowe, mają prostą budowę, skonstruowane są na wzór śrubokrętu lub długopisu, lecz ich obudowa jest półprzezroczysta. To najprostsze w obsłudze testery napięcia, które wskazują obecność napięcia poprzez zapalającą się diodę umieszczoną wewnątrz nich;
• bezdotykowe – należą do najbezpieczniejszych w użyciu, ponieważ nie wymagają bezpośredniego kontaktu urządzenia z elementami obwodu elektrycznego. Sygnalizują napięcie diodą, wibracjami lub dźwiękiem;
• multimery – dwubiegunowe, wszechstronne urządzenia wymagające umiejętnej obsługi, które poza wskazywaniem napięcia mogą mieć też inne funkcje, np. pomiar natężenia prądu czy częstotliwości. Wyniki pomiarów prezentowane są na wyświetlaczu.

Zasady obsługi poszczególnych rodzajów urządzeń są nieco inne. W przypadku standardowego testera w kształcie śrubokrętu wystarczy jego grotem dotknąć metalowej części obwodu elektrycznego, pamiętając o tym, by jednocześnie dotykać palcem metalowej blaszki umieszczonej na przeciwległym końcu testera (a więc na jego obudowie). Obecność napięcia zasygnalizuje zapalające się światełko.

Bezdotykowy próbnik napięcia działa równie intuicyjnie, jednak nie wymaga nawet dotykania testowanego obszaru instalacji. Wystarczy jedynie zbliżyć go do wybranej części obwodu. Obecność właściwego napięcia zasygnalizuje dioda, sygnał dźwiękowy bądź wibracje.

Miernik, czyli w pełni profesjonalny próbnik napięcia, jest najtrudniejszy w obsłudze. W urządzeniu w pierwszej kolejności ustawia się pożądane parametry pomiaru, a następie odpowiednio podłącza przewody miernika. By wykonać pomiar, przykłada się końcówki na przewodach pomiarowych do wybranych części obwodu. Wyniki pomiaru wyświetlane są na ekranie multimeru.

Trzeba pamiętać, że choć próbniki napięcia spełniają normy bezpieczeństwa, podczas prac elektrycznych należy zachować szczególną ostrożność. Ważne jest choćby sprawdzenie stanu testera przed jego użyciem, a także prawidłowe korzystanie z urządzenia, by zminimalizować błędy pomiaru. Jest to szczególnie ważne w przypadku próbników klasycznych – nieprzyłożenie kciuka do metalowej końcówki sprawi, że tester nie zasygnalizuje napięcia, gdy zostanie ono wykryte. To z kolei może w ostateczności skutkować porażeniem prądem.

Najważniejsze parametry próbnika elektrycznego

Wybierając próbnik elektryczny, zwróć uwagę na jego parametry. Do domowego i prywatnego użytku wystarczający będzie model klasyczny lub bezdotykowy. Taki przyda się również w skrzynce narzędziowej elektryka, choć specjaliści z pewnością docenią też możliwości wielofunkcyjnych dwubiegunowych mierników – dzięki nim łatwiej zdiagnozują poważne usterki elektryczne i naprawią je.

Niektóre próbniki oferują dodatkowe funkcje – umożliwiają sprawdzanie napięcia stałego lub biegunowości, a także wykrycie przewodów w ścianach. Istotny jest również zakres wartości napięcia, do pomiarów którego dostosowany jest próbnik. Jeśli potrzebujesz sprzętu do prac związanych z elektryką samochodową, próbnik napięcia 12 V jest idealnym wyborem. Do prac przy standardowych instalacjach elektrycznych sprawdzi się próbnik napięcia 230 V lub modele o szerokim zakresie pomiaru, np. 100-250 V, ale także 220-250 V czy 220-380 V. 

Porada eksperta

Wybierając próbnik napięcia, sprawdź oznaczenie produktu zamieszczone na rękojeści dotyczące klasy odporności przed przepięciem. Optymalnym wyborem będą modele należące do kategorii CAT III 1000 V oraz CAT IV 600 V. 

Jak widać, wybór testerów napięcia jest całkiem spory. Najprostsze modele okażą się praktycznym akcesorium dla każdego, kto samodzielnie podejmuje prace związane z naprawą usterek w instalacjach elektrycznych czy urządzeniach zasilanych prądem. Zaawansowane urządzenia sprostają natomiast wymaganiom zawodowych elektryków.